باید و نباید های غذای جسم در رمضان

استاد خیراندیش

روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان منافع معنوی، فیزیکی، روحی و اجتماعی به همراه دارد، ضمن اینکه باید رعایت نکات پزشکی و نحوه تغذیه نیز مورد توجه قرار گیرد. بنابراین نیاز به مصرف غذای زیاد هنگام افطار و سحر نیست، بلکه آنچه مهم است نحوه رژیم غذایی در این ماه است. بدن مکانیسم های تنظیم کننده ای دارد که در طی روزه داری فعال می شوند و سوخته شدن مؤثر چربی بدن در این ماه رخ می دهد. یک رژیم غذایی متعادل برای حفظ سلامت و فعالیت فرد در طی ماه رمضان کافی است.

دکتر حسین خیراندیش متخصص طب سنتی در برنامه گذر هفتم به مناسبت ایام روزه داری در ماه مبارک رمضان مطالبی را در رابطه با باید ها و نباید های غذا در ماه روزه داری عنوان کرده است.

چرا روزه بگیریم؟

دکتر خیراندیش متخصص طب سنتی: به طور کلی در طبیعت همه نباتات، موجودات و حیوانات در تمام سال روزه داری دارند. تا فصل ریزشی نباشد رویش بهتری انجام نمی گیرد. هر حیاتی که در زمین وجود دارد در سال استراحت گوارشی 3 یا 4 ماه دارند،یک خواب آرام با حداقل خوراک و حداکثر استراحت....

آموخته ذهنی یا غریزی حیوانات به محض بیمار شدن دست از غذا خوردن می باشد و اگر ما انسانها این دستور طبیعت را انجام دهیم دیگر نیازی به پزشک نخواهیم داشت.

به طور کلی به تعبیر طب سنتی انسان برآیند اثر 4 ماده ضد آب، هوا، آتش و خاک می باشد که از برآیند آنها تن انسان پدید آمده است و چون در این مواد در تضاد هستند در حال گسستگی مداوم می باشند. عنصر دیگر آسمانی به آن اضافه شده است که آن هم عنصر روح الهی است که انسان را از سایر مخلوقات دارای مزیت و برتری می کند.

انسان دارای دو بعد است بعد معنوی و بعد مادی که برایند این 4 عنصر است که در حال گسستگی مداوم است و به طور مداوم از تن خود ماده ایی را از دست می دهند و بعد معنوی به همین ترتیب در حال فرار به سوی مرجع اصلی خود است که مرجع الهی است .

 و برای تنظیم و تغذیه بدن انسان، هر مقدار از این عناصر از بدن انسان کاسته می شود، باید از طریقی به نام  غذا بازگردد. اما به طور متعارف انسان بیش از حد نیاز خود این عناصر را از طریق غذا وارد بدن خود می کند و این بیشی است زمینه بیماری های گوناگون می شود.

بیماری های اصلی ناشی از زیاده خوری است

دکتر خیراندیش متخصص طب سنتی: منشاً همه بیماری ها زیاده خوری، نابه جا خوری، نامتناسب بودن غذا با سن، با مزاج، با جسم و فصل است و می توان نام آن را اصراف به معنای کامل دانست. اگر این موارد در خوردن رعایت شود سلامت تضمین می شود اما چون اینطور نیست خداوند ماه ضیافت را به عنوان نعمتی به ما برای حفظ سلامتی جسم ما عطا کرده است.

در نظام طبیعت مجموع بیماری های تاکنون شمارش شده است ، ناشی از زیاده خوری می باشد که مشهورترین آن کلسترول و اوره است که زمینه بیماریهای سکته های مغزی، قلبی، دیابت و... می شود.

بدن انسان ذخیره ایی از غذا را در خود دارد و می تواند تا 7 روز بدون غذا زنده بماند و حتی برای او مفید است ولی روز هشتم برای او ایجاد بیماری می کند.

هنگامی که در ماه رمضان غذا نمی خوریم

دکتر خیراندیش متخصص طب سنتی: وقتی غذا خورده نمی شود، در بدن انسان تناسب پذیرش اجسام معنوی و مادی بوجود می آید. به این معنا که تناسب غذای مادی به معنوی 2 به 6 است. در دستورات دینی ذکر شده است که صبح و غروب هنگام خوردن غذا است اما در دستور غذای معنوی، نماز صبح و ظهر و عصر و شب و نماز شب برای رسیدن به رتبه بالا 6 وعده است. بنابراین نیاز انسان به غذای معنوی 3 برابر غذای مادی است. و این تعادل تن نامیده می شود و این تن اگر تعادل خود را حفظ کند باید این تناسب را حفظ کند.

به طور متعارف، غذای مادی آنها بیشتر از غذای معنوی آنهاست و در این ماه فرصتی است که غذای معنویمان را بیشتر کنیم.

در سحرگاه چه بخوریم؟

دکتر خیراندیش متخصص طب سنتی: 4/1 تن انسان ماده است و 4/3 آن آب است به همین نسبت غذا نیاز دارد. در روزه داری نیز باید این نسبت باید رعایت شود. و اینکه در چه فصلی روزه می گیریم نیز شرایط متفاوت می شود.

در فصل تابستان، به طور کلی بدن نیاز بیشتری به آب دارد. اولین رعایتی که در روزه داری باید به آن توجه شود مصرف غذاهای آبدار است و آبی که با سرعت از بدن خارج نشود باید غذاهایی از انواع سوپ ها باشد و در صورت مصرف آب سرد جذب تن نمی شود و با سرعت دفع می شود. ولی اگر آب گرم باشد در تن می ماند. بنابراین، برای داشتن یک سحری خوب، باید حجم کمتری داشته باشد و کیفیت بالایی داشته باشد. مانند انواع سوپ ها آبکی و مواد غذایی که به بدن گرما می دهند مانند خرما، مواد نشاسته ایی و... استفاده کرد و غذاهای که از گوشت گاو، گوساله، سوسیس و کالباس تهیه می شود از نوع دیرهضم و سرد است و کم انرژی است که کیفیت باید و شاید را ندارد. 

با برنج پاکستانی و خارجی دو ساعت بیشتر نمی توانید روزه بگیرد. 

دکتر خیراندیش متخصص طب سنتی: متاسفانه، برخی از مواد غذایی اصلی نیز که در فروشگاه ها فراوان است کیفیت غذایی کمی دارند، و تاکید می کنم که با برنج پاکستانی و خارجی دو ساعت بیشتر نمی توانید روزه بگیرد.

روزه داری و مشاغل سخت

دکتر خیراندیش متخصص طب سنتی:  افرادی که دارای مشاغل سخت هستند مانند کشاورزان، کارگران ساختمانی، و کسانی که در معرض شدید نور آفتاب قرار می گیرند، نکاتی را باید در روزه گرفتن رعایت کنند.

این افراد باید غذاهایی که صفرای کمتری داشته باشند مانند لیمو، انگور، آب زرشک ، آب انار، رب گوجه فرنگی حتی برای یک جرعه مصرف کنند تا عطش کمتری احساس کنند  و از خوردن غذاهایی صفراآور مانند غذاهای تند، و فلفل و همه تندی ها و گرمی اجتناب کنند و از انواع غذاهای مرطوب مانند سوپ استفاده کنند.

غذای های زود هضم برای افطار و غذاهای سنگین برای سحر

دکتر خیراندیش متخصص طب سنتی: به دلیل اینکه در فصل کنونی فاصله وعده غذایی (افطار تا سحر)کوتاه است، بنابراین باید این زمان را طوری تقسیم بندی کرد که بتوانیم غذای سبک را در افطار و غذای سنگین را در سحر داشته باشیم. اگر هر دو وعده سبک یا سنگین باشد، درست نیست، پس بهتر است که افطاری را سبک و مقوی باشد و  ورود افطاری با چند خرما و آب نیم گرم شروع کنیم. پس از فاصله  20 دقیقه ایی غذایی سبک مانند سوپ بخوریم و غذایی سنگین تر را در سحر بخوریم. بنابراین باید غذای های زود هضم برای افطار و غذاهای سنگین برای سحر باید انتخاب کرد.

آب سرد، هنگام افطار زیان بخش است

دکتر خیراندیش متخصص طب سنتی: نکته ایی که بسیار در هنگام افطار مهم است اجتناب از آب سرد در هنگام افطار است، آب جوش یا ولرم یا چای می تواند تشنگی را به سرعت فرو می نشاند ولی با اشامیدن آب سرد تشنگی ما فرو کش نخواهد کرد.

نان، پنیر و سبزی

دکتر خیراندیش متخصص طب سنتی: غذای نان، پنیر و سبزی با یک لیوان چای غذای سبک کم حجم قابل جذب است که در ابتدای افطار بسیار مطلوب است.

رژیم انگور

دکتر خیراندیش متخصص طب سنتی: اگر یک روزه داری با انگور یک ماه اجرا شود، یک رژیم انگور همراه با روزه یعنی یک جوانی سه سال تا 5سال بدست آمده ...

این رژیم به این صورت است که در هفته اول صبحانه، هفته دوم صبحانه و ناهار و هفته سوم صبحانه و ناهار و شام فقط انگور به میزانی که شما را سیر کند، در مدت زمان یک ماه رژیم غذایی متناسب  برای رفع بسیاری از بیماری ها  و رژیم های غذایی مفید است.

منبع