برای درمان این بیماری درمانهای متعددی از سوی حکما پیشنهاد شده مثل استفاده از شربت سرکه انگبین یا توصیه هایی مثل پرهیز از مصرف سردی ها مثل ماست و … دراین روش که بیان می شود به نظر می رسد بسیار موثر باشد و مورد تایید و تجربه حکما نیز بوده است :
من ((غازیاغى )) هستم !
در اواخر بهار سبزى فروشان دهاتى سبزى مرا به شهر آورده به نام غازیاغى مى فروشند. ترک زبانان به من (غاز – ایاغى ) یعنى پاى غاز مى گویند. فارسى یک نوع من پاى غازى و نوع دیگرى که در کوههاى لرستان مى روید، پاى زاغان نام دارد. در عربى به گیاه من حشیشة الارض و خضر الشیاطین گویند. در کتابهاى گیاه شناسى قدیم مرا تحت نام ((آطریلال )) ذکر کرده اند، و این یک لغت بربرى است . زیرا در یکى از قبایل بربر در شمال آفریقا پزشکى ، بیمارى برص را با بذر من معالجه مى کرد و دستور آن را به دیگران نمى گفت و تنها فرزند او از این راز آگاهى داشت و سالیان دراز این سر در خانواده ى ایشان باقى بود، و از پدر به پسر مى رسید که کم کم بر دیگران فاش شد.
گیاه من خودرو است و تاکنون اهلى نشده است . برگها و ساقه هاى من به علت داشتن ویتامین ((ث )) زیاد براى تصفیه ى خون و جلوگیرى از فساد لثه و رقت خون مصرف مى شود. اگر برگهاى مرا مالش دهند، بویى شبیه خردل شنیده مى شود و طعم آن تند است ، بذر من داراى هورمونهاى گیاهى است و ترشحات غدد داخلى را تنظیم مى نماید. بادشکن – ضد عفونى کننده و ادرارآور است . کلیه و مثانه را زهکشى و پاک مى نماید. ضماد بذر من باز کننده ى زخم ها و پاک کننده ى جاى آنها است . خوردن جوشانده ى آن مسقط جنین است ، مهمترین خاصیت بذر من که سال ها جزو اسرار بود و کسى از آن اطلاع نداشت ، درمان بیمارى برص است که در مقدمه مختصرى از آن اشاره شد. بیمارى برص چنانچه در کنگر بیان شد، بیمارى قدیمى است که در روى پوست صورت و بدن لکه هاى سفید ظاهر مى شود و در طب جدید آن را نتیجه ى بر هم خوردن تعادل ترشحات داخلى مى دانند و گیاهانى چون کنگر و غازیانى که داراى هورمونهاى گیاهى بوده و ترشحات داخلى را تنظیم مى نمایند مى توانند درمان این مرض باشند و لکه هاى سفید را که پیسى خوانده مى شوند، پاک نمایند. کنگر دستور استفاده خود را بیان داشت و اکنون نوبت من است که این سر بزرگ را فاش کنم و چون در طب جدید درمانى براى بیمارى برص پیدا نشده ، و در بین امراض صعب العلاج قرار دارد، من دستور معالجه آن را آن گونه که در کتب قدیم آمده نوشته و شرح مى دهم و امیدوارم اهل تحقیق از آن استفاده کرده و این مرض پلید را درمان نمایند.
ساده ترین دستورى که براى معالجه برص نوشته اند، آن است که شخص مبتلا اول با یک تنقیه ى مسهل ، معده و روده هاى خود را پاک کرده و بعد پانزده روز متوالى هر روز ده گرم بذر مرا با عسل مخلوط کرده میل نماید. براى اینکه از این دستور نتیجه ى مطمئن بدست آید، بایستى این معالجه را در تابستان در روزهاى گرم بکار برند و پس از خوردن آن ، موضع برص را عریان کرده در برابر تابش آفتاب قرار دهند تا عرق نمایند و آب ننوشند. در فصل زمستان نیز بااستفاده از حمام سونا مى توان از این دستور و دستورهاى دیگر نتیجه گرفت . نسخه هاى دیگرى هم مى توان از این دستور و دستورهاى دیگر نتیجه گرفت . نسخه هاى دیگرى هم براى درمان این بیمارى نوشته شده که تشریح یکایک آنها وقت بسیار لازم دارد و من در اینجا فقط یکى از آنها را براى استفاده ى خوانندگان تشریح مى نمایم . این دستور را ((ابن بیطار)) در کتاب ((اختیارات بدیعى )) نوشته و خود روى بیماران بسیارى تجربه کرده است و نتیجه ى قطعى گرفته و آنرا سرى بزرگ مى داند، بهترین نوع من بذرى است که در گرمسیر به عمل آید، ریز و تیره باشد. طعم آن تلخ و تند بوده ، زبان را بگزد. در فصل تابستان پس از تنقیه با یک مسهل قوى و پاک کردن شکم ۵/۳ گرم بذر مرا با نیم گرم زنجبیل و نیم گرم ((عاقرقرحا)) و نیم گرم ریشه تربد با عسل مخلوط کرده هر روز میل نمایید و بعد در آفتاب نشسته موضع را عریان کنید تا عرق نماید و این عمل را چندین روز متوالى انجام دهید. پس از سه روز آثار بهبودى با پیدا شدن جوش هاى شبیه آبله بر روى لکه هاى سفید ظاهر مى شود و آب زردى از آن خارج خواهد شد و بیمارى به تدریج برطرف شده ، پوست بدن رنگ طبیعى خود را پیدا خواهد کرد و ((عاقرقرحا)) یا ((آکرکره )) گیاه معروفى است که سابقا قبل از پیدایش گرد ((د.د.ت )) بهترین حشره کش محسوب مى گردید. تربد گیاه دیگرى است که در خراسان مى روید و به زبان فرنگى به آن ((توربیت )) گویند. ریشه آن مسهل قوى بوده ، سمى است و نبایستى روزانه بیش از نیم گرم از آن خورده شود، چنانچه ریشه ى تربد را پیدا نکردید مى توانید از ریشه درخت توت استفاده کنید.