بسم الله الرحمن الرحیم
مقدمه: از منظر های گوناگون می توان به قرآن نظر و نگاه کرد و در این مقاله از منظر سلامتی و بیماری به قرآن نگاه می کنیم. دیدگاه ما در این مقاله فرااخلاقی است .بیش از ده بار در قرآن آمده که انسانها ی کافر و منافق در قلوب آنها مرض است (فی قلوبهم مرض) یعنی ممکن است قلب و یا روان آنها سالم باشند که قلب سلیم نامیده می شود و یا بیمار است که باید درمان شوند . این بیماری ممکن است در تمام سطوح آثار خود را نشان دهد . از بیماری جسمی گرفته تا بیماری روانی ، خانوادگی ، سیاسی ، اجتماعی و اعتقادی و غیره .نام دین ما اسلام است . اسلام از ریشه سلم گرفته شده است .سلم برکناری از هر مرض مادی و معنوی ،جسمی و روحی است .
لفظ سلم در باب افعال به "اسلام" تغییر شکل می دهد. باب افعال معمولا برای تعدیه(متعدی کردن)الفاظ است. بنابراین واژه اسلام را می توان اینگونه معنا کرد:بر کنار نگه داشتن خود و دیگران از هر مرض ظاهری و باطنی یا عیب های مادی و معنوی .
لفظ سلام هم در قرآن بارها آمده است سلام کردن یعنی آرزوی سلامتی برای طرف مقابل است .نام بهشت خدا دارالسلام است یعنی خانه ی سلامتی . راههای رسیدن به سلامتی در قرآن آمده است"سبل السلام " راههای رسیدن به سلامتی در حقیقت راههای رسیدن به آرمش و صلح است.
در قرآن چهار بار کلمه شفا آمده است . شفاء یعنی سلامتی و بهبودی از مرض است . سه بار در مورد قرآن و یکبار در مورد عسل . قرآن و عسل هر دو محصول وحی هستند قرآن وحی به پیامبر و عسل وحی به زنبور (واوحی الی النحل) قرآن قلب ها ی مومنین را شفا می دهد (شفاء لما فی الصدور ) و عسل شفای بیماری های جسم است (شفاء للناس)
پس می بینیم قرآن یک درمانگر است گویا انسان بد وجود ندارد بلکه انسان بیمار وجود دارد و رسالت قرآن و انبیاء و اولیاء و اوصیا ء و علما شفای بیماران روانی است .
منشاء بیماری کیست و یا چیست ؟ منشاء بیماری قطعا خود انسان است (و ما اصابک من سیئه فمن نفسک)و انسان خودخواه پذیرش وسوسه از شیاطین را دارد که ممکن است جن و یا انسان دیگر باشد (وسواس الخناس الذی یوسوس فی الصور الناس من الجنه و الناس)و متهم اصلی نفس انسان است و نه ابلیس و نه دیگران (فلا تلومونی و تلوموا انفسکم)
مادر بیماری ها و مولد آنها نفس است و وقتی نفس اصلاح شد خود بخود بیماری هم ریشه کن می شود.نفسی که به اخلاص رسید دیگر هیچ شیطانی جنی و یا انسی بر او سلطه ندارد .إِلاَّ عِبَادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ (حجر ۴۰)از این رو به جای جنگ با دشمنان بیرونی باید درون را از هر نوع مرضی پاک کرد و به اخلاص رسید درمان آنها هم طبق نص قرآن پناه بردن به خدا و توکل و یاد اوست . (و اما ینزغنک من الشیطان نزغ فاستعذ باالله ) و (ان الذین اتقوا اذا مسهم طائف من الشیطان تذکروا فاذا هم مبصرون) و (انه لیس له سلطان علی الذین امنوا و علی ربهم یتوکلون)
انسان وقتی به یاد خدا نباشد شیاطین انسی و جنی با او همنشین هستند که جز ترس و غم در نهایت نصیب انسان نمی شود .(و من یعش عن ذکر الرحمن نقیض له شیطانا فهو له قرین) که مولا نا اینگونه می گوید: گر تو تاریک و ملول و تیره ای /دانکه با دیو لعین همشیره ای
عمده ی بیماری های روانپزشکی در دو دسته ی مهم جا می گیرد . اختلالات اضطرابی که طیف وسیعی هستند و انواع افسردگی .شاه علامت اضطراب ها ، ترس و شاه علامت افسردگی ها احساس غم و اندوه است . ترس و غم در زندگی همه ی انسان ها وجود دارد اما وقتی بیماری محسوب می شود که تداوم داشته باشد و انسان سالم و مسلمان واقعی بیماری روانی نخواهد داشت و یا در سیر درمان و تزکیه در نهایت درمان می شود .و 12 بار در قرآن آمده است که چنین افرادی نه ترس بر آنها غلبه دارد ونه غم و غصه می خورند (و لا خوف علیهم و لا هم یحزنون)
درمان در قرآن دو بخش اصلی دارد ابتدا شناخت درمانی است و دوم دعا درمانی . ابتدا باید خدارا بشنایم که مقدمه آن خودشناسی و سپس از خداوند می خواهیم که ما را درمان کند .
ما در این مقاله هفت قدم و یا هفت مرحله را مشخص کردیم تا به بهبودی برسیم .